STARTNA PORUKA

Rast je povećanje dimenzija tijela i promjene njegovog oblika nastaje zbog uvećanja i množenja ćelija, a razvoj predstavljaju fine strukturalne promjene svih ćelija i tkiva koje su usklađene raznovrsnim hemijskim i funkcionalnimreakcijama. Rast i razvoj su karakteristični za djecije doba pa su onispecifican pokazatelj kako fiziološkog tako i patološkog zbivanja u organizmu. Normalni rast i razvoj su kontinuirani, biološki,dinamični procesi koji traju od začeća do konačne zrelosti. Normalan tok zavisi od skladnog odnosa različitih endogenih i egzogenih faktora, (Arifhodžić,1987.) Razvoj djeteta odvija se u jedinstvu kontinuiteta i diskontinuiteta. Čitav ovaj proces odvija se u određenim periodima , koji su u međusobnoj uslovnoj vezi ,Frebel prema Leskošek,1980.
U psihofizičkom razvoju čovjeka mogu se zapaziti neke zakonitosti koje,ipak zbog mogučih individualnih varijacija,možemo uzeti kao opšte tendencije. Te zakonitosti su:
- Intermitentnost ( isprekidanost, razvoj na mah).U prvim godinama života razvoj nije kontinuiran.Neki oblici ponašanja se jave, egzistiraju jedno vrijeme, pa ne stanu a zatim se opet jave i to se može ponavljati više puta.Ova karakteristika posebno se odnosi na područje mišljenja i govora ali i na područje nekih motornih vještina.
- Alternativnost u razvoju,sastoji se u tome da se razvoj raznih funkcija naizmjenično izmjenjuje.Jedna funkcija se intenzivno razvija a druga izvjesno vrijeme stagnira.
- Konstantnost razvojnog reda,odnosi se na činjenicu da bez obzira u kakvoj se sredini dijete razvija kojom brzinom,postoji konstantan redosljed razvoja pojedinog ponašanja.To važi i za senzomotorni i psihofizički razvoj.
- Cefalo-kaudalni pravac razvoja,odnosi se na činjenicu da razvoj teče od glave prema repu,odnosno kod čovjeka od glave prema ekstremitetima.Ova zakonitost primječena je kod svih živih bića,a odnosi se na sva područja : fizičko,motorno,senzorno.
- Proksimo-distalni pravac razvoja sastoji se u tome,da razvoj ide od kičmene moždine prema krajevima tijela ,šakama i stopalima.Takođe se odnosi na motorni I senzorni razvoj.Kontrola se najprije postiže nad onim djelovima tijela koji su bliži centralnoj osi,pa prema daljima.
- Sljedeća zakonitost se odnosi na razvoj lokomotornog aparata za kretanje. .Ovaj razvoj teče od podjednake kontrole bilateralnih organa, ka boljoj kontroli unilateralnih. Kada se rodi,dijete simetrično,kako anatomski ,tako fiziološki i funkcionalno. Ono ima podjednako razvijene obje strane tijela. S rastenjem postaje asimetrično,počinje da jednu svoju stranu ( obično desnu) koristi više od druge. Slična ovome je i tendencija da se eliminiše suvišno angažovanje mišića.Pri savladavanju neke motorne vještine dijete mlađeg uzrasta koristi daleko veći broj mišića,nego što je za izvođenje te radnje potrebno. Najbolji primjer za to je suvišno pritiskanje olovkom po papiru na početku crtanja ili pisanja. Razvoj teče od općeg, globalnog ponašanja ka diferenciranom, što se najbolje može vidjeti kod emocija, koje su u početku slične općoj uzbuđenost, da bi se kasnije izdiferencirale